Вадим Грушевский - Исландские сказки / Íslensk ævintýri
Þeir sögðu: „Hvað leggur þú hér gott til, Brjám?“
„Vaxi um þrjá þriðjungana, piltar mínir!“ sagði hann.
Líkið óx so þangað til þeir felldu það niður. Brjám fór heim og sagði henni frá.
„Ekki áttirðu so að segja sonur minn (не нужно было тебе так говорить сынок),“ sagði hún (сказала она).
„Hvað átti ég þá að segja, móðir mín (как же я должен был сказать, матушка)?“ sagði hann (сказал он).
„Guð friði sál þína hinn dauði (боже упокой душу покойного; guð – бог; friða – успокоить; sál – душа; dauði – смерть; dauður – покойник)! áttirðu að segja (нужно тебе было сказать),“ sagði hún (сказала она).
„Ég skal segja það á morgun, móðir mín (завтра так и скажу, матушка),“ sagði hann (сказал он).
„Ekki áttirðu so að segja sonur minn,“ sagði hún.
„Hvað átti ég þá að segja, móðir mín?“ sagði hann.
„Guð friði sál þína hinn dauði! áttirðu að segja,“ sagði hún.
„Ég skal segja það á morgun, móðir mín,“ sagði hann.
Hann fór so heim um morguninn að kóngsríki (вот вышел он утром из дома в королевство) og sá hvar einn rakkari var að hengja hund (и увидел, как разбойник собаку вешает; rakkari – разбойник; hundur – собака); hann gekk til hans (он подошёл к нему).
„Hvað leggur þú hér til gott, Brjám (какая от тебя тут польза, Брьяум)?“ sagði hann (сказал тот).
„Guð friði sál þína hinn dauði (боже упокой душу покойного)!“ sagði Brjám (сказал Брьяум).
Rakkarinn hló að (разбойник рассмеялся; hlæja – смеяться), en Brjám hljóp heim til móður sinnar og sagði henni (а Брьяум побежал домой к матери и рассказал ей).
Hann fór so heim um morguninn að kóngsríki og sá hvar einn rakkari var að hengja hund; hann gekk til hans.
„Hvað leggur þú hér til gott, Brjám?“ sagði hann.
„Guð friði sál þína hinn dauði!“ sagði Brjám.
Rakkarinn hló að, en Brjám hljóp heim til móður sinnar og sagði henni.
“Ekki áttirðu so að segja sonur minn (не нужно было тебе так говорить, сынок),“ sagði hún (сказала она).
„Hvað átti ég þá að segja (а что я должен был сказать)?“ sagði hann (спросил он).
„Hvört er þetta þjófsgreyið kóngsins að þú fer núna með (не к несчастному ли вору-королю ты направляешься; hvort – ли; þjófsgrey – несчастный вор; þjófur – вор; núna – сейчас)? áttirðu að segja (должно тебе было сказать).“
„Ég skal segja það á morgun, móðir mín (завтра так и скажу, матушка).“
„Ekki áttirðu so að segja sonur minn,“ sagði hún.
„Hvað átti ég þá að segja?“ sagði hann.
„Hvört er þetta þjófsgreyið kóngsins að þú fer núna með? áttirðu að segja.“
„Ég skal segja það á morgun, móðir mín.“
Hann fór so heim um morguninn (вот выходит он из дома утром); þá var verið að aka drottningunni í kringum borgina (а королеву как раз по городу возили; aka – возить; í kringum – вокруг; borg – город). Brjám gekk til þeirra (Брьяум подошёл к ним).
„Hvað leggur þú hér til gott (какая тут от тебя польза)?“ sögðu þeir (сказали они).
„Er þetta nokkuð þjófsgreyið kóngsins, sem þið farið núna með, piltar mínir (уж не к несчастному ли вору-королю вы направляетесь, приятели; nokkuð – случайно; довольно)?“
Þeir skömmuðu hann út (они стали на него ругаться; skamma – пристыдить), drottningin bannaði þeim (королева остановила их; banna – запрещать) og sagði þeir skyldi ekki leggja neitt til drengsins (и приказала не причинять пареньку вреда: «не применять /прикладывать/ ничего к пареньку»). Hann hljóp heim til móður sinnar og sagði henni frá (он побежал домой и рассказал матери обо всём).
Hann fór so heim um morguninn; þá var verið að aka drottningunni í kringum borgina. Brjám gekk til þeirra.
„Hvað leggur þú hér til gott?“ sögðu þeir.
„Er þetta nokkuð þjófsgreyið kóngsins, sem þið farið núna með, piltar mínir?“
Þeir skömmuðu hann út, drottningin bannaði þeim og sagði þeir skyldi ekki leggja neitt til drengsins. Hann hljóp heim til móður sinnar og sagði henni frá.
“Ekki áttirðu so að segja, sonur minn (не стоило тебе так говорить, сынок),“ sagði hún (сказала она).
„Hvörninn átti ég þá að segja móðir mín (ну а как же я должен был сказать)?“ sagði hann (сказал он).
„Er þetta nokkuð heiðurslífið kóngsins þið farið núna með (вы случайно не к его величеству: «чести» королю направляетесь; heiðurslíf – «почтенная жизнь»; heiður – честь; почёт; líf – жизнь)? áttirðu að segja (нужно тебе было сказать).“
„Ég skal segja það á morgun, móðir mín (завтра так и скажу, матушка),“ sagði hann (сказал он).
„Ekki áttirðu so að segja, sonur minn,“ sagði hún.
„Hvörninn átti ég þá að segja móðir mín?“ sagði hann.
„Er þetta nokkuð heiðurslífið kóngsins þið farið núna með? áttirðu að segja.“
„Ég skal segja það á morgun, móðir mín,“ sagði hann.
So fór hann heim um morguninn (вот выходит он утром из дома) og sá tvo menn sem voru að birkja kapal (и видит двоих человек, которые сдирали шкуру с кобылы; birkja – сдирать кору; свежевать; kapall – кобыла). Hann gekk til þeirra (подошёл он к ним).
„Hvað leggur þú hér gott til Brjám (какая здесь от тебя польза, Брьяум)?“ sögðu þeir (сказали они).
„Er þetta nokkuð heiðurslífið kóngsins þið farið núna með, piltar minir (вы случайно не к его величеству королю направляетесь, приятели)?“ sagði hann (сказал он).
Þeir sveiuðu honum (они стали на него ругаться; sveia – шикать; ругаться; божиться); hann hljóp heim til móður sinnar og sagði henni frá (он побежал домой к матери и рассказал ей обо всём).
So fór hann heim um morguninn og sá tvo menn sem voru að birkja kapal. Hann gekk til þeirra.
„Hvað leggur þú hér gott til Brjám?“ sögðu þeir.
„Er þetta nokkuð heiðurslífið kóngsins þið farið núna með, piltar minir?“ sagði hann.
Þeir sveiuðu honum; hann hljóp heim til móður sinnar og sagði henni frá.
„Farðu ekki þangað lengur (не ходи туда больше),“ sagði hún (сказала она), „því ég veit aldrei nær en þeir drepa þig (потому как знаю я, что наверняка они убьют тебя).“
„Ekki drepa þeir mig, móðir mín (не убьют они меня, матушка),“ sagði hann (сказал он).
„Farðu ekki þangað lengur,“ sagði hún, „því ég veit aldrei nær en þeir drepa þig.“
„Ekki drepa þeir mig, móðir mín,“ sagði hann.
Það bar til einu sinni (случилось так однажды) að kóngur skipaði mönnum sínum að róa til fiski (что король приказал своим людям отправляться: «грести» ловить рыбу; skipa – приказывать; róa – грести; fiski – рыбалка; рыболовство); þeir ætluðu so að róa á tveimur skipum (собрались они, значит, плыть на двух кораблях). Brjám kom til þeirra (Брьяум пришёл к ним) og bað þá að flytja sig (и попросил его перевезти); þeir sveiuðu honum í burt (они стали гнать его прочь) og hæddu hann (и насмехались над ним; hæða – насмехаться); þó spurðu þeir hann (и всё же спросили они его) að hvörnin hann ætlaði veður myndi verða í dag (как он думает, какая будет погода сегодня; ætla – полагать; veður – погода; munu – вспомогательный глагол для образования буд. времени с оттенком вероятности).
Hann horfði ýmist upp í loftið (он глаза то на небо поднимет: «взглянет»; horfa – глядеть; ýmist…eða – то…то; loft – небосвод) eða ofan í jörðina (то вниз на землю опустит; jörð – земля) og sagði (и сказал): „Vind og ei vindi (ветер – не ветер; vindur – ветер; vinda – выкручивать)! vind og ei vindi (ветер – не ветер)! vind og ei vindi (ветер – не ветер).“
Þeir hlógu að hönum (они посмеялись над ним) og reru so fram á mið (и выплыли вперёд на середину /моря/) og hlóðu bæði skipin full (и наловили два полных корабля /рыбы/; hlaða – складывать; нагружать), en þegar þeir fóru heimleiðis (а когда они отправились в обратную дорогу; fara heimleiðis – ехать в сторону дома; heim – дом; leið – дорога) gjörði storm (начался шторм). Drukknuðu bæði skipin (затонули оба корабля; drukkna – утонуть).
Það bar til einu sinni að kóngur skipaði mönnum sínum að róa til fiski; þeir ætluðu so að róa á tveimur skipum. Brjám kom til þeirra og bað þá að flytja sig; þeir sveiuðu honum í burt og hæddu hann; þó spurðu þeir hann að hvörnin hann ætlaði veður myndi verða í dag.
Hann horfði ýmist upp í loftið eða ofan í jörðina og sagði: „Vind og ei vindi! vind og ei vindi! vind og ei vindi.“
Þeir hlógu að hönum og reru so fram á mið og hlóðu bæði skipin full, en þegar þeir fóru heimleiðis gjörði storm. Drukknuðu bæði skipin.
Þá bar ekkert til tíðinda (потом всё пошло своим чередом: «ничего не стало новостью») fyrri en kóngur hélt veislu öllum sínum vinum og vildarmönnum (пока король не устроил пир для всех своих друзей и фаворитов; fyrri – раньше; halda veislu – устраивать: «держать» пир; veisla – празднество; вечеринка; vinur – друг; vildarmaður – любимчик; vild – воля). Brjám bað móður sína að lofa sér heim (Брьяум попросил свою матушку отпустить его из дома) að vita hvað fram færi í veislunni (узнать, что там происходит на пиру; fara fram – проводиться).
Þá bar ekkert til tíðinda fyrri en kóngur hélt veislu öllum sínum vinum og vildarmönnum. Brjám bað móður sína að lofa sér heim að vita hvað fram færi í veislunni.
Þegar allir voru setstir (когда все уселись = уже сидели) gekk Brjám út í smiðju (вышел Брьяум в мастерскую; smiðja – мастерская; кузница) og fór að smíða spýtur (и принялся доски тесать: «обрабатывать древесину»). Þeir sem komu (те, кто там был: «пришёл») spurðu hvað hann ætlaði að gjöra með þær (спросили, что он собирается с ними делать).
Hann sagði (он сказал): „Hefna pápa (отомстить за папу; hefna – мстить; hefnd – месть; pápi – папа), ekki hefna pápa (не мстить за папу).“
Þeir sögðu (они сказали): „Þú ert ekki óþesslegur (на тебя это непохоже: «ты не такой»; óþesslegur – не такой; þesslegur – такой).“ So fóru þeir í burt (и вот ушли они).
Þegar allir voru setstir gekk Brjám út í smiðju og fór að smíða spýtur. Þeir sem komu spurðu hvað hann ætlaði að gjöra með þær.
